Birazoku

Kürt Sorunu… Ülkemizin kanayan yarası… Sadece son 30 yılda 40 binden fazla cana mal oldu, binlerce köy boşaltıldı, milyonlarca insan yerinden oldu. Onlarca söz söylendi, kararsız bazı adımlar atıldı, ancak yeterli irade gösterilemedi, çabalar yarım kaldı.

Kalıcı ve gerçekçi çözüm bambaşka bir perspektif gerektiriyordu çünkü. Bölgenin hemen her karışını bilen ve hayatını bu sorunun çözümüne adayan ünlü Kürt aydını Altan Tan yılların birikimini kaleme aldı.

Altan Tan düşünce ve siyaset dünyasının aşina olduğu bir isim. 12 Eylül sonrasında insanlık dışı muamelelerin adeta karargâhı durumuna gelen Diyarbakır Askeri Cezaevi’nde gördüğü işkence sonrasında hayatını kaybeden babası Bedii Tan’ın acısı belki de Güneydoğu ve Kürt sorununa farklı bir gözle bakmasına yol açtı.

Türkiye’deki muhafazakâr ve dindar hareketlerin Kürt Sorununa ısrarla uzaktan ve resmi görüş çizgisinden bakmaları Altan Tan’a göre sorunun kangren hale gelmesinin en önemli sebeplerinden biri. 1991 seçimleri öncesinde Güneydoğu’da ciddi bir destek devşirmiş, ümit verici bir zemin yakalamış olan RP’nin MÇP ile ittifaka girmesi sebebiyle ciddi bir fırsat kaçırılmış oldu. Oysa yazara göre sorunun çözümü tam da buradan, İslami anlayıştan neşet edebilir; İslam dini içindeki ümmet anlayışı, tüm milletlerin dilsel ve kültürel haklarını koruma altına alan barışçıl yorumuyla sadece bizim ülkemizin değil, tüm bölgenin etnik problemlerini çözebilirdi; ve hâlâ da çözebilir.

Altan Tan geç kalmış bir Kürt ulusalcılığına da mesafeli duruyor. Bir yüzyıl öncesinin gözde kavramlarının bugünkü koşullara uygulanmasını gereksiz ve Kürt halkını geriye götürecek bir çaba olarak görüyor. Bununla birlikte Kürt ulusalcılığının kapsamlı bir tarihçesini vermekten de geri durmuyor.

600 sayfayı aşkın bir kaynak kitap hüviyetindeki çalışma Türkler ve Kürtler arasındaki ilk münasebetlerden Osmanlı dönemindeki özerk yapılanmaya, Kürt edebiyat ve folklorundan isyanlarına, II. Meşrutiyet’in Kürtler nezdinde ki etkilerinden İttihat ve Terakki yönetimine, Cumhuriyet dönemi olaylarına, Kürtlerin Türkiye’deki sağ ve sol düşünce içinde siyaset yapma biçimlerinden İslami bir Kürt hareketinin mecra bulma imkânına, “federasyon mu, bağımsızlık mı, yoksa demokratik Cumhuriyet’te entegrasyon mu?” tartışmalarına uzanan kuşatıcı bir inceleme sunuyor.

İçindekiler
ÖNSÖZ
KÜRT SORUNU NEDİR?.
Kürt Sorunu Yoktur
Kürt Sorunu Bölücülük ve Terör Sorunudur
Kürt Sorunu Ekonomik Bir Geri Kalmışlık Sorunudur.
Kürt Sorunu Etnik Bir Kimlik Sorunudur
Kürt Sorunu Ulusal Bir Sorundur.
KÜRT SORUNU NASIL TANIMLANABİLİR?.
KÜRT SORUNUNU TANIMLAMAYA DOĞRU.
Kürtlerin Kökeni Hakkındaki Mitolojik Görüşler
Kürtlerin Kökeni ile ilgili Tezler
KÜRTLERİN YAŞADIKLARI COĞRAFYA.
Türkiye Kürtleri.
Suriye Kürtleri.
IrakKürtleri.
İran Kürtleri
Ermenistan Gürcistan Azerbaycan Kürtleri
Kürt Coğrafyasındaki Diğer Halklar.
KÜRTLERİN NÜFUSU.
KÜRTLERİN DİLİ.
KÜRTLERİN FİZYONOMİSİ
KÜRTLERİN DİNİ.
Zerdüştlük
Manilîk
Yezidilik
Hıristiyanlık ve Yahudilik
islamiyet
Kürtlerin Mezhebi
KÜRT EDEBİYATI VE FOLKLORU
KÜRT FOLKLORU VE MÜZİĞİ.
KÜRTLERDE SOSYAL YAPI.
Mirler (Beyler)
Ağalar
Eşraf
Şeyhler
Melalar (Mollalar)
Halk Tabakaları.
Köylüler.
Koçerler (Göçebeler)
Şehirli Kürtler.
TARİHTEN GÜNÜMÜZE KÜRTLER.
islam Öncesi Kürtler
İslam Döneminde Kürtler
Emev’i ve Abbasi Dönemleri islam Dönemindeki Kürt Hanedanlıkları
Büyük Lor (Fadleviye) Devleti Dilemiyim (Deylentıyun Pataeyan) Devleti  .
Hasnaviler (Hasanreym Devleti
Şeddadiler .
Hazbanıler
Mervnıler
Eyyubıter.   .
HAÇLI İSTİLASINDA KÜRTLER
İLK KÜRT TÜRK İLİŞKİLERİ
Artukoğulları.
Dilmaçoğulları
lnaloğulları
Nisanoğulları
Karakoyunlu
Akkoyunlular
MOĞOL İSTİLASI.
SAFAVİ DÖNEMİ
OSMANLI ÖNCESİ SİYASI VE SOSYAL DURUM.
OSMANLI KÜRT İLİŞKİLERİ.
Kürt Osmanlı Özerklik Antlaşması
Kürt Osmanlı İttifakı’ndan Sonra Siyasi Durum
1. Klasik Osmanlı Sancakları
2.  Ekrad (Kürt) Sancakları
3. Kürt Hükümet Sancakları
1515 Sonrası idari Yönetim
OSMANLI KÜRT İTTİFAKININ ORTADOĞU’YA ETKİSİ.
OSMANLI KÜRT İTTİFAKININ ETNİK VE MEZHEBİ ETKİLERİ. 1515’TEN 1839 TANZİMAT FERMANI’NA KADAR
OSMANLİ KÜRT İLİŞKİLERİ
19. YÜZYIL BAŞLARINDAN İTİBAREN KÜRT OSMANLI İLİŞKİLERİ
Baban Abdurrahman Paşa isyanı   .
Revvanduzlu Mehmed Paşa Hareketi
Garzan ve Sincar (Şengal) İsyanları
Amidiyeli (İmadiye) İsmail Paşa ve
Müküs Miri Han Mahmud İsyanları
Botan Miri Bedirhan Bey İsyanı
Ezdin Şer (Yezdan Şer) İsyanı.
Osman ve Hüseyin Kenan Bedirhan Cilayı.,.,
Şeyh Übeydullah Hareketi
SULTAN ABDÜLHAMİD’lN KÜRT SİYASETİ
JÖN TÜRKLER VE KÜRTLER.
II. MEŞRUTİYET, İTTİHAT TERAKKİ VE KÜRTLER.
Meşrutiyet”e Karşı Olan Kürtler.
İttihat ve Terakki’nin Politika Deştirmesi.
AHRAR FIRKASI VE KÜRTLER.
HÜRRİYET VE İTİLAF FIRKASI VE KÜRTLER
ÜÇ TARZ I SİYASET
Osmanlıcılık.
İslamcılık:.
Türkçülük:.
1913 1914 Bitlis Ayaklanması.
1914 Barzan Ayaklanması
KÜRT ULUSALCILIĞININ DOĞUŞU.
AHMEDE XANİ VE KÜRT MİLLİYETÇİLİĞİ
MODERN DÖNEM BAŞLANGICI.
II. MEŞRUTİYET SONRASI KÜRT ÖRGÜTLERİ
Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti
Kürt Talebe Hevi Cemiyeti
KÜRT –İNGİLTERE ALMANYA FRANSA RUSYA İLİŞKİLERİ.
KÜRT ERMENİ İLİŞKİLERİ
KÜRT SÜRYANİ NESTURİ İLİŞKİLERİ.
I. DÜNYA SAVAŞI’NDA KÜRTLER.
Kürt Teali Cemiyeti
Kürt Basın Faaliyetleri
Sevr Antlaşması ve Kürtler
Koçgiri İsyanı.
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA KÜRTLER
Irak Kürtleri ve Berzenci Hareketi
Mustafa Kemal ve Kürtler.
CUMHURİYET ÖNCESİ KÜRTLER.
KÜRTLER VE CUMHURİYET.
Türklerle Kürtler
LOZAN ANTLAŞMASI VE KÜRTLER
MUSUL MESELESİIRAK KÜRTLERİ.
1923 1925 DÖNEMİ
HİLAFET’İN KALDIRILMASI
AZADI CEMİYETİ
İsyanda ingiliz Parmağı Var mıydı?
…