Birazoku

“Bu hayat inanın bir ‘karabasan’dır.
Ve bu kâbustan kurtulmanın merak buyurmayın klinikleri, doktorları, terapi seansları, hiçbir şey olmamış gibi yola devamınızı sağlayacak devasa bir ilaç endüstirisi bulunmaktadır. Emrinizdeyim. (Ve ben size durmaksızın ‘Yoldan çıkın, uykudan uyanın’ diyorum. Siz beni bir meczup sanıyor, acıyarak bakıyor ve yola devam ediyorsunuz.)

Hadi yoldan çıktık diyelim.

Nereye gideceğiz?

Harama batmamış bir belde mi var?
Umutsuzluk bize yakışmaz. Eğer yoksa böyle bir belde, bize düşen onu ‘inşa’ etmektir.
Yeter ki ‘Uzun yola çıkmaya’ niyet edin. ‘Niyet’ mühim. İrade-i cüz’iyenin ta kendisi. Bu sebeple ‘Ameller niyetlere göredir’ buyrulmuş. Bu niyetin kuvveden fiile çıkması Cenab-ı Hakk’a kalmıştır. Bize düşen Besmele’yi çekip ilk adımı atmak.”

Mustafa Kutlu, gazete yazılarından derleyerek hazırladığı yeni eserinde tüketim odaklı sanayi toplumunun sorunlarına değinirken, “Kanaat Ekonomisi”ne dayalı sade bir hayat tarzını, ahlâki bir nizamı benimsemenin yollarını arıyor.

İÇİNDEKİLER

Önsöz Yerine: Mârifetnâme’den, 7
KENDİNİ AŞ HADDİNİ AŞMA, 11
Kendini Aş • Haddini Aşma – 1, 13
Kendini Aş • Haddini Aşma – 2, 16
Paradigmayı Değiştirelim, 20
Mesuliyet, 24
Osmanlı Zihni, 27
Osmanlı Zihninde Değerler Demeti, 31
Bir “Nizam” Kurmak, 34
Kötülere Kalan Dünya – 1, 37
Kötülere Kalan Dünya – 2, 41
Devrim İçin Şiir, 46
Yoldan Çıkın, 50
“Güç” Sarhoşları, 54
Balon ve İğne, 58
Şehirleri Boşaltın!, 61
Boşalan Köyler, 65
Sade Hayat, 68
“EVET AMA YETMEZ” DİYENLER İÇİN, 73
İnsanlıktan Çıkmak, 75
Ağrı Dağı’nın Fatihi, 78
Kuruyan Sulak Alanlar ile Göllerimiz, 81
Çöpten Gıda, 84
Köprü, 87
Yalnızlık, 89
Kalbin Sesi, 92
Tanrı Misafiri, 95
Bir Ben Değil Herkes Hasta, 98
Sürdürülemez, 101
Bizi Lüks Batıracak, 104
Eğlence, 107
Sarnıçlara Dönmek, 110
Kir, 113
Yeni Hayat, 116
Zincir, 119
Cami, Sembol ve Zihniyet, 122
Tek Tip, 126
Kayıp Çocuk, 129
Hayvan Sevgisi, 134
Yalnız Ölüm, 137
SON SÖZ YERİNE, 141
Ya Konfor Ya Kıyamet, 143

ÖNSÖZ YERİNE
Mârifetnâme’den

ÖNSÖZ YERİNE
Mârifetnâme’den

Bu sebeple âhiret için olan şeyler de âhiret amellerinden sayılır. Bunlar övülen, makbul amellerdir. Dünyada lezzeti çok olup öldükten sonra bir faydası olmayan günahlar, kötü görülen şeyler, ihtiyaçtan fazla mübahlar ve şüpheli şeyler kötü görülen, kınanan amellerdir. Yiyecek, içecek, giyecek, hanım almak, mal kazanmak, ev, arsa sahibi olmak gibi dünya lezzetleri, ihtiyaç miktarı sahip olunursa âhiret için yardımcı şeylerdir. Bunlar da âhiret amelle- rinden sayılır. Zira âhiret nimetleri bu vesilelerle kazanılır. Öyleyse bir kimse helal olan yiyeceklerden midesinin yarısını dolduracak kadar yese, sıcaktan soğuktan korunacak kadar giyecekle yetinse, güzel, akıllı bir kadınla evlense ve onunla yetinse; malını, ırzını koruyacak mütevazı bir evde otursa, geçinmek için bir meslek sahibi, dürüst bir kimse veya insaflı bir tüccar olsa, çiftçi ise kendine yetecek bir tarlası bulunsa, boş konuşmayı bırakıp hayırlı şeyler konuşsa, ihmihalini bilse, gerçekten o kişi hem dünya lezzetlerini ve Allah’ın rızasını bulur hem de dünya ve âhirette mutlu olmuş olur. Nitekim hazret-i habib-i ekrem sallallâhu aleyhi ve sellem “midenizin yarısını doldurunuz” buyurmuştur, nübüv- vetin bir kısımdır. Bunları böyle bilince yakînen anlamış oldun ki kötü olan, kınanan dünya seni âhiret amellerinden alıkoyan, Hakk’ın huzurundan meşgul eden şeylerdir. Allah’a yönelmek, taat ve ibadette bulunmakta sana yardım eden her şeyin âhiret amellerinden olduğu ehlince bildirilmiştir. Onlar bu amelleri gerçi bu dünyada yapmışlardır ama aslında âhirete yönelik dinî ameller işlemişlerdir. Nitekim bir kâmil kişi “seni Mevlâ’ndan alıkoyan her şey dünyadır” demiştir.

“Dünya nedir, Hak’tan gafil olmaktır.
Ne kumaş, ne para, ne çocuk ne de kadındır.”

Erzurumlu İbrahim Hakkı, Mârifetnâme
(İstanbul, 1284/1867, s. 296).

Metnin Aslı

….âhiretten bilinmişdir. Ve dünyâ bu kısım oldur ki memdûh ve makbul olup ayn-ı âhiret addolunmuştur. Amma şol eşyâ kim lezzet-i âcilesi çokdur, lâkin ba’de’l-mevt anların kat’â bir semeresi yokdur, meâsî ve münkerat emsâli. Ve hâcetden ziyâde olan mübâhat, eşbâh-ı eşyadır. Ve bu kısm-ı sânîdir ki mel’ûn ve mezmûm olan mahz-ı dünyadır. Ve kısm-ı sâlis kalmışdır ki o iki kısmın beyninde mütevassıt olmuşdur. Ve bu, bâkî me’kel ve meşreb ve melbes ve menkâhdan ve meksep ve mesken ve mezra’ ve mebhasdan mikdâr-ı hâcet olan hazz-ı âciledir ki âmâl-i âhirete muîn ve şâmildir ve bu kısım evvelki kısma vasıl âhiret hükmüne dahildir, zîra âhiret âmâli bu vesilelerle hâsıl olur. Pes bir kimse et’ineden her neyi hâzır bulsa onun bir nev’inden nisf-ı batnıyla ekl ü sürbe iktiza kılsa ve melâbisden her neyi helâl hâzır bulsa def’i har ve berd edecek kadar siyâb-ı vasatla iktifâ kılsa bu menâktihden kişi güzel heman bir âkıle avrat alsa ve anınla kanaat edüp kalsa ve mesâkinden ırz ve malını sıyânet mikdârı alçak menzilde sâkin olsa ve mekâsipden taayyüş mikdârı hilesiz bir san’at yâ insâf ile ticâret kılsa ve mezârîden kifâyet mikdârı ziraatle kanaat kılsa ve mebâhisden mâlâyâni sözleri terk edüp hayr ve nâtık olsa ve ulûm-ı nâfiadan kendi ilmihâlini bilse tah- kikan ol kimse lezzât-ı dünyâyı ve rızâ-yı mevlâyı ve hem hazz-ı dünyaya ve hem hazz-ı âhirete nâil olmuş olur. Nitekim hazret-i habîb-i ekrem sallalâhu aleyhi ve sellem buyurmuşdur ki insâf-ı butûn ile ekl ü şürb ediniz ki ol nübüvvetden bir cüzdür, çünki bunu böyle bildin pes teyakkun kıldın ki tahkiken mezmûm olan dünyâ ol eşyadır ki seni âhiret âmâlinden mâzûl edüp huzûr-ı hak’dan meşgul eder. Ammâ ol nesne ki Hak Teâla’ya teveccüh ve itâatdan sana muayyendir ol ayn-ı âhiret olduğu ehl-i indinde tahkik ve yakîndir ki sureta bu âlemde bulunduğuçün dünyadan addolunmuştur, lâkin hakikatde din umûrından bulunmuştur. Nitekim bir kâmil demişdir ki “küllü mâ elhâke an mevlâken fe hüve dünyâke” mesnevî:

Çist dünyâ ez hodâ gâfil şoden
Ni kumâş u nukra vu ferzend u zen
(Mesnevî, I, 997)

Marifetnâme metnini bana ulaştıran kardeşim
Nihat Hayri Azamat’a teşekkür ediyorum.

…