Birazoku

Aspergerli bireyler, dünyayı diğerlerinden farklı algılarlar. Genellikle sıradan insanları tuhaf ve anlaşılmaz, sosyal ilişkileri zor ve karmaşık bulurlar. Onlara göre gündelik hayat hızlı ve fazlasıyla değişkendir. Bu kişiler yüksek zekâlarıyla ve yaratıcılıklarıyla dikkat çekseler de, çoğunlukla geleneksel düşünme, hissetme ve davranış kalıplarına uyum sağlamakta zorlanırlar.

Asperger sendromu, yakın zamana kadar az bilinen ve az görülen bir gelişimsel bozuklukken bugün neredeyse her okulda bu sendroma sahip bir çocuğa rastlamak mümkün. Bu çocukların evde, okulda, arkadaş ortamında sağlıklı ilişkiler kurmaları ve başarılı olmaları için desteklenmeleri elzem. Peki Asperger tanısı nasıl konur, bu konuda aileye ve öğretmenlere nasıl bir görev düşer? Sendromun görüldüğü çocuklarda dil kullanımı nasıl bir özellik gösterir? Bilişsel alan ve motor beceri gelişimi nasıl etkilenir? Sosyal davranışı belirleyen beceri eksikliğini gidermek için ne yapılabilir? Zorlayıcı deneyimlere sebep olan duyusal hassasiyetle nasıl mücadele edilir? En sık görülen belirtiler hangi pratik stratejilerle hafifletilebilir? Aspergerli kişilerin bağımsız bir yetişkin hayatı sürmeleri mümkün müdür ve bu yönde atılacak adımlar ne olabilir?

Asperger sendromu alanında öncü araştırmalara imza atan, uzun yıllar bu durumdan etkilenen çocuk ve yetişkinlerle klinik çalışmalar yürüten psikolog Tony Attwood, bu kitapta Aspergerli kişilere özgü sıradışı özellikleri tanımlayıp analiz ederek ortaya kapsamlı bir rehber çıkarıyor. Asperger sendromundan etkilenen bireyler, anne babalar, eğitimciler ve ruh sağlığı alanında çalışan profesyonellerin kütüphanesinde bulunması gereken temel bir kaynak.

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR………………………………………………………………………………………………………………………………9
SUNUŞ …………………………………………………………………………………………………………………………………..11
ÖNSÖZ…………………………………………………………………………………………………………………………………..13
BİRİNCİ BÖLÜM
TANI ………………………………………………………………………………………………………………………………………..15
İKİNCİ BÖLÜM
SOSYAL DAVRANIŞ …………………………………………………………………………………………………….33
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DIL ……………………………………………………………………………………………………………………………………………83
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İLGI ALANLARI VE RUTINLER………………………………………………………………………….109
BEŞİNCİ BÖLÜM
MOTOR BECERI EKSIKLIĞI…………………………………………………………………………………127
ALTINCI BÖLÜM
BILIŞSELLIK…………………………………………………………………………………………………………………..139
YEDİNCİ BÖLÜM
DUYUSAL HASSASIYET ………………………………………………………………………………………..159
SEKİZİNCİ BÖLÜM
SIKÇA SORULAN SORULAR………………………………………………………………………………173
EK I
BUGÜN KENDNZ NASIL HSSEDYORSUNUZ? ……………………………..229
EK II
TANI KRITERLERI……………………………………………………………………………………………………….231
KAYNAKÇA………………………………………………………………………………………………………………………..239

SUNUŞ

Aspergerli kişiler, dünyayı diğerlerinden farklı algılarlar. Bizi tuhaf ve anlaşılmaz bulurlar. Neden söylemek istediğimiz her şeyi söylemeyiz? Neden demek istemediğimiz birçok şeyi söyleriz? Neden çoğu zaman hiçbir anlamı olmayan önemsiz yorumlar yaparız? Neden Aspergerli biri bize zaman çizelgeleri, sokak lambalarının üzerine tek tek kazınmış numaralar, havuç çeşitleri ya da gezegenlerin hareketleri hakkında yüzlerce büyüleyici bilgi anlattığında sıkılıp sabırsızlanırız? Neden ışık, ses, koku, dokunma ve tat gibi duyuların karışıklığına katlanırız da çığlık atmayız? Neden sosyal hiyerarşiye önem veririz ve neden herkese aynı şekilde davranmayız? Neden bu kadar karmaşık duygusal ilişkilerimiz var? Neden birbirimizden bu kadar çok sosyal sinyal alıp veririz ve bunları nasıl anlarız? Hepsinden önemlisi, neden Aspergerli kişilere kıyasla bu kadar mantıksızız?

Gerçek şu ki, Aspergerliler küçük bir azınlık. Dünyayı algılama biçimleri onlara mantıklı geliyor ve bazı yönleri gerçekten takdire şayan, ancak bu genellikle geleneksel (yani çoğunluk olan) düşünme, hissetme ve davranış biçimleriyle çatışmaya neden oluyor. Sendromlu bireyler değişemezler ve birçoğu da değişmeyi istemez. Fakat özel becerilerini yapıcı bir şekilde kullanmak, başkalarıyla çatışmaya girmeden özel ilgi alanlarına yoğunlaşmak ve mümkün olduğunca bağımsız bir yetişkin yaşamı ile olumlu sosyal ilişkiler kurabilmek ve dünyaya uyum sağlamak için yardıma ihtiyaçları vardır.

Ebeveynlerin, diğer aile üyelerinin ve profesyonellerin Aspergerli kişilerin bakış açısını anlamaları gerekir, ki onlarla etkili bir şekilde çalışabilsinler. Tony Attwood’un kitabının gücü, Asperger dünyasına temel önemdeki hayalî sıçramayı yapmış olmasıdır. Çocuklar ve yetişkinler hakkında yazarken onlarla gerçek anlamda empati kurmuş; bu empati, bilgi ve sağduyu her sayfada kendini gösteriyor. Okurlar, Aspergerli kişilerin karşılaşacakları sorunların ayrıntılı tartışmalarını ve bu sorunların üstesinden gelmelerine veya bu sorunları telafi etmelerine yardımcı olacak pratik önerileri takdir edeceklerdir. Bu, tekrar tekrar okunacak ve başvurulacak bir kitap.

LORNA WING

….