Birazoku

Doğumdan ergenliğe çocuğuyla birlikte büyümeyi seçenler için…

Ebeveynlik her gün yeniden başlayan, bazen zorlayan ama her zaman dönüştüren bir yolculuk. Bu yolculukta her gün yeniden öğreniyor, gelişiyor, çocuğumuzla birlikte büyüyoruz.
Zaman değişiyor, çocukluk değişiyor, biz değişiyoruz.

Ama içimizdeki “iyi bir ebeveyn olma” isteği hep aynı kalıyor. Bazen yetersiz hissediyoruz, bazen yalnız… Ve çoğu zaman mükemmel olmaya çalışırken ebeveynliğin tadına varamıyoruz.
Gazeteci, yazar, ebeveyn koçu Zeynep İşman, Birlikte Büyüyoruz’da kendi deneyimlerinden yola çıkarak hatalarıyla, sorgulamalarıyla, yeniden denemeleriyle ebeveynliğe dair içten ve yalın bir ses oluyor. Zorlandığımız anlarda, şefkatli bir yaklaşımla bize şunu hatırlatıyor: “Yalnız değilsiniz.”

Bu kitap, uyku sorunlarından öfke patlamalarına, teknoloji bağımlılığından akran zorbalığına kadar pek çok konuda ebeveynliğe dair duyarlı bir bakış açısı sunuyor.

Unutmayalım ki, mükemmel ebeveyn yoktur. Anlayan, dinleyen ve birlikte büyümeye gönüllü olan ebeveyn vardır.

İçindekiler
Sunuş………………………………………………………………………………………… 15
Teşekkür…………………………………………………………………………………… 17
Önsöz ……………………………………………………………………………………….. 19
Birlikte büyüyenler kulübü………………………………………………….. 23
Bitmeyen sorgulama: Yeterince iyi miyim? …………………………. 29
Danstan keyif almak istiyorsan, müziğin ritmine
bırak kendini …………………………………………………………………. 37
Uykudan uyandıran uyku eğitimi……………………………………….. 42
“2 yaş sendromu” değil, “2 yaş zamanı”……………………………… 52
Bağlanmadan ayrılamayız …………………………………………………… 59
Ağlamak güzeldir………………………………………………………………… 69
Başka bir doğum: Okula başlama ………………………………………… 76
“Hadi anne oyun oynayalım” ……………………………………………… 84
Toplumsal yaşamın simülasyonu: Çocuk parkları……………….. 94
Neden bu kadar kontrolcü olduk?……………………………………… 100
Çocuğumun hiçbir şeye motivasyonu yok!………………………… 109
Ebeveynlik yarışının kazananı yok…………………………………….. 114
Ah bu çocukların biz büyüklerden çektiği! ………………………… 119
Geçişler geçiştirmeye gelmez …………………………………………….. 122
Cinsiyet eşitsizliği ailede başlıyor………………………………………. 130
Gelgitli bir ilişki: Anneler ve kızları …………………………………… 139
Koşulsuz sevgi yalanı ……………………………………………………….. 142
İçindeki sesin sesini aç!………………………………………………………. 145
İçimizdeki “Hadi Canavarları” ………………………………………….. 150
Sınırlar sandığımızdan çok daha fazlası…………………………….. 154
Çocukla iletişim sanatı……………………………………………………….. 160
Korku kültüründe çocuk büyütmek…………………………………… 172
Öfkeyle ne yapacağız? ……………………………………………………….. 180
Bekâr ebeveyn olmak ………………………………………………………… 187
Zorbalık korkaklıktır………………………………………………………….. 197
Babalara yer açın ……………………………………………………………….. 207
Ben ne söylüyorum, çocuğum ne duyuyor?……………………….. 212
Kaliteli zaman nedir? …………………………………………………………. 215
Teknolojiyle bitmeyen sınavımız ……………………………………….. 218
Oksijen maskesi önce sana!………………………………………………… 230
Reçetelerden uzak durun …………………………………………………… 233
Ergenliğe doğru emin adımlarla… ……………………………………… 236
Bitirirken…………………………………………………………………………………. 239
Kaynakça ………………………………………………………………………………… 241
Okuma önerileri ……………………………………………………………………… 244

Sunuş

Anne baba olmanın ne kadar zor olduğunu biliyorum, özellikle de yaşadığımız coğrafyada! Bu yolculukta bazen kendimizi büyük bir belirsizliğin içinde bulur, bazen de içimizdeki en derin sevgiyle yeniden tanışırız. Bu kitap, aslında yalnız olmadığınızı ve tüm kaygılara rağmen birlikte büyümenin ne kadar anlamlı ve keyifli olabileceğini hatırlatıyor. Ebeveynliği, yalnızca çocuğunuza öğrettiklerinizle değil, ondan öğrendiklerinizle de şekillenen bir süreç olarak görmeye davet ediyor. Aynı zamanda, “Ebeveynin Yolculuğu” serimizin ilk göz ağrısı olma özelliğini taşıyor. Ebeveynlik, nesilden nesile aktarılan kadim bir deneyim. Bu deneyimi anlamlandırırken, kendi köklerimizden beslenmek çok önemli. İşte tam da bu yüzden, kendi kültürümüzden uzmanların, yazarların sesine kulak vermek için, ama en çok da ebeveynlerin kendi içseslerini duyabilmeleri için “Ebeveynin Yolculuğu” serisini hayata geçirdik. Bu yolculuğun ilk eşlikçilerinden Zeynep İşman, elinizde tuttuğunuz kitapla kendi deneyimlerini, bilgilerini ve içtenliğini sizlerle buluşturdu. Yazdıklarıyla, ebeveynlik yolculuğunuzda suçluluk hissetmeden kendi içsesinizi duymanıza ve onun en büyük rehberiniz olduğunu fark etmenize yardımcı olacağından eminim. Sevgili Zeynep İşman, yıllardır gazetedeki köşesinde anne babaları ve uzmanları bir araya getiriyor; çocuklar ve gençler üzerine yazılar yazıyor, röportajlar yapıyor. Psikoloji alanında da eğitim almış bir anne olarak, ebeveynliğe hem bilimsel bir gözle hem de içten bir duyarlılıkla bakıyor. İşte bu yüzden bu kitap, yalnızca bilgi veren bir rehber değil; sizi anlayan, sizinle dertleşen bir yol arkadaşı gibi. Yıllardır yazmanın verdiği deneyimle, sizi sıkmadan, yormadan, kendi ebeveynlik yolculuğunu anlatıyor. Sayfalar arasında ilerledikçe, bilgiyle sohbetin iç içe geçtiği bu özel anlatımı hissedecek, sanki eski bir dostunuzun evinde çay içerken ebeveynlik üzerine konuşuyormuşsunuz gibi huzurlu bir yolculuğa çıkacaksınız. Ben kitabı okurken tam da böyle hissettim. Eğer siz de anne baba olarak duygularınızı, korkularınızı ve heyecanlarınızı anlamlandırmaya çalışıyorsanız, bu kitap tam da ihtiyacınız olan içtenliği barındırıyor. Ebeveynliğin kusursuz bir formülü olmadığını, güzelliğinin de bu özgünlüğünde saklı olduğunu size fısıldıyor. Çocuğunuzla birlikte büyümek için kitabın davetine kulak verin.

Senem Han Uysal

Önsöz

Bu kitabı yazmak sandığımdan uzun sürdü. Çünkü içimdeki yargılayan ses beni hiç rahat bırakmadı. Eminim pek çoğunuza tanıdık gelecek o içsesim, “Sen kimsin kitap yazmak kim, onlarca okunacak şey varken senin kitabına mı kaldılar, ne yazarsan yaz gerçek bir yazar olamazsın” gibi sonu gelmeyen tezler öne sürdü. Şu an kitabı elinizde tutuyor olabilirsiniz ama beni hâlâ rahat bıraktığını söyleyemem. Sanırım hiçbir zaman da bırakmayacak. Çünkü o ses, ben ve benim gibi pek çok kadının sesi. Hep daha iyisi olmak için çabalayan ama asla yeterli hissetmeyen, kendini kanıtlamak için içten içe mücadele vermek zorunda kalan biz kadınların sesi.

Çocukluğumdan beri yazan biriyim. Okul yıllarımda onlarca günlüğüm vardı. O gün olan her şeyi eve gelip, aceleyle günlüğüme yazardım. Yarı gerçek, yarı hayal ürünü yazılardı. Kalemim iyi olduğu gerekçesiyle başta annem ve pek çok kişi üniversitede gazetecilik okumam gerektiği yönünde oy kullandı. Öyle de oldu. Yıllarca haber yazdım. Gazeteciliği bıraktıktan sonra ajanslarda onlarca müşteri için metinler yazdım. Çalıştığım şirketlerde yöneticilerin ne demesi, nasıl konuşması gerektiğini yazdım. Markalar için içerikler oluşturdum. Anne olunca günlükler yeniden girdi hayatıma. Bu defa kızım için tutmaya başladım. Hafızamın unuttuklarını, kalemim unutturmasın diye. O sırada “Birlikte Büyüyoruz” doğdu. Bir taraftan yeniden okullu olup, psikoloji eğitimi alırken, ebeveynlik yolculuğumu acısıyla tatlısıyla yazdım. Sonra bunları “Birlikte Büyüyoruz” köşesiyle yeniden gazetede yazmaya başladım. Yıllarca bazen her gün, bazen her hafta yazdım. Sosyal medyada yazdım.

“Yazdıkların ne kadar herkesin duygularına dokunan satırlar, neden kitap yazmıyorsun?” denildi. Bu o kadar çok söylendi ki, benim yazacağım varsa da yazamadım. Ya da bunun ardına sığındım. Bilemiyorum. Ama tüm hayatı yazarak geçen ben, söz konusu kendi kitabım olunca, kendimi hiç beğenmedim. Bir yazdım, bir durdum. Bazen aylarca elim gitmedi sayfaları açmaya. Ama sonunda bitti. (Aslında bitmedi ve hiç bitmeyecek.) İlk kitap işte elinizde. Ben artık o içsesimle barıştım, konuşup dursun. Onu dinlemem ve dinlememem gereken zamanları biliyorum artık. “Terzi kendi söküğünü dikemez!” diye bir laf vardır. Sanmayın ki bu konuda konuşan herkes mükemmel ebeveyn ve mükemmel çocuk yetiştiriyor. Bilmek önemlidir ama her zaman yeterli değildir. Bana göre mutlu ve huzurlu insan, eylemleri ile söylemleri bir olan insandır. Hepimize nasip olsun inşallah. En son isteyeceğim şey, bu kitabın size nasıl bir ebeveyn olmanız gerektiğini söyleyen yüzlerce hatta binlerce kaynaktan biri olması. Bu kitap yıllardır aldığım eğitimler, yaptığım röportajlar, verdiğim seminerler, okuduğum ve araştırdığım akademik çalışmalar ile deneyimlerimin harmanlanmış halidir. Elbette güncel araştırmalar, kanıtlanmış bilgiler var. Ancak ben bu kitabı, uzman gözüyle bir annenin deneyimleri ve samimi paylaşımları olarak görmenizi isterim. Hiçbir tıbbi ya da akademik kesinlik/yargı içermez. Her konu, her ailenin, ebeveynin koşullarına, ihtiyaçlarına ve çocuğun mizacına göre değişkenlik gösterir. Her çocuğun tek ve biricik olduğunu unutmayın. Lütfen okurken, kendinize iyi geldiğini hissettiğiniz kısımları alın. İyi gelmeyenleri esnetin. Ya da, “Burada beni rahatsız eden bir şeyler oldu” dediğiniz yerlere içtenlikle bakmanızı dilerim. Günümüzde her şey zaten çok yorucu ve fazla. Bu kitap sizi hafifletsin, iyi hissettirsin, bir yerlere dokunup dönüştürsün, güzelleştirsin. Şifa olsun… Unutmayın, telafi her zaman mümkün. Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun, fark etmek, değiştirmek, iyileştirmek, özür dilemek, düzeltmek için asla geç değil. Kitabı yazarken, en sona bölümlerle ilgili faydalı olabileceğini düşündüğüm kitap önerileri ekledim. Bu önerileri sadece anne babalara değil, çocuklara da vermek ve bu sayede ailece bir fikri/ kavramı birlikte okumaya, düşünmeye, olgunlaştırıp geliştirmeye kapı aralamak istedim. O nedenle çocuklar için de okuma önerilerim var. Ayrıca bazı bölümlerin sonuna belli pratikler koydum. Sadece okumakla kalmayıp harekete geçmek isterseniz yapabileceğiniz, sizi yormayacak, basit pratikler bunlar. Çünkü bir şeyleri değiştirmek ya da iyileştirmek için sadece düşünmek ya da okumak yetmiyor. Niyet edip sorumluluk almak, başkalarına suç yüklemeden birey olarak yapabileceklerine odaklanmak, mantıklı hedefler koymak ve hedefe doğru minik de olsa adım atmak gerekiyor. Umarım bu pratikler bu çerçevede işinize yarar.

Einat Nathan, Olmak İstediğim Ebeveyn Büyütmek İstediğim Çocuk kitabında şöyle der:

… Şunu unutmayın: Sadece gerçekten iyi anneler kendilerini kötü anneymiş gibi hissederler. Bu, evrendeki en akıllı geribildirim sistemidir ve gelişmemize, ebeveynliğin zorluklarını derinlemesine anlamamıza ve evet bazen kendimize odaklanmamıza, işi mahvettiğimizi veya uyumsuz olduğumuzu hissetmemize olanak tanıyan da bu sistemdir. İyi bir anne olmanın tamamlayıcı parçasıdır bu sistem. En iyi tarafıdır.

Hiçbirimiz mükemmel değiliz. Olmayalım da zaten. Ama muhtemelen, bu kitabı elinizde tutuyorsanız, yeterince iyi bir ebeveynsiniz. Çünkü yeterince iyi ebeveynler sorgular ve çaba gösterirler.

Bu sancılı ve biricik yolculuğunuzda size bir nebze olsun eşlik edebilirsem ne mutlu bana…

Keyifli okumalar.

….