Birazoku

Dünya tarihi bir bakıma büyük insanların tarihidir. Bu kitap, bilimin tarihini büyük mimarları üzerinden ele alıyor. Arşimet’ten Öklid’e, Leoanardo’dan Kopernik’e, Darwin’den Newton’a, Einstein’dan Heisenberg’e bilimin görkemli yolculuğuna katılmaya davet ediyor.

Kitap, bilim etkinliğinin anlam ve yöntemine ilişkin sağlam bir kavrayış oluşturma yanında, bu etkinliği çalışmalarıyla örnekleyen öncü bilim insanlarının özgün yanlarını ve bilim tarihindeki yerlerini göstermeyi amaçlıyor.

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ | 13
GİRİŞ
BİLİM NEDİR? | 15
1
BİLİM NEDİR, NE DEĞİLDİR?| 17
2
BİLİM TARİHİNE KISA BİR BAKIŞ | 20
İKİNCİ BÖLÜM
BİLİMSEL DÜŞÜNME YÖNTEMİ | 27
1
BİLİMSEL ETKİNLİĞİN NİTELİĞİ | 29
2
BİLİMSEL YÖNTEM | 33
3
BİLİMSEL BULUŞTA YÖNTEM YOK MU? | 39
4
HİPOTEZ-GÖZLEM İLİŞKİSİ | 44
5
BİLİMSEL KURAM; YAPI VE İŞLEVİ | 50
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BİLİMİN ÖNCÜLERİ | 55
1
ARŞİMET | 57
2
ÖKLİD | 62
3
ERATOSTHENES | 68
4
LEONARDO DA VINCI | 72
5
KOPERNİK | 77
6
FRANCIS BACON | 82
7
GALILEO GALILEI | 87
8
JOHANNES KEPLER | 94
9
WILLIAM HARVEY | 99
10
ROBERT BOYLE | 104
11
CHRISTIAAN HUYGENS | 108
12
SÖR ISAAC NEWTON | 113
13
ANTOINE LAURENT LAVOISIER
14
JOHN DALTON | 124
15
MICHAEL FARADAY | 129
16
CHARLES DARWIN | 135
17
JOHANN GREGOR MENDEL | 141
18
LOUIS PASTEUR | 146
19
JAMES CLERK MAXWELL | 151
20
IVAN PAVLOV | 155
21
MARIE CURIE | 160
22
MAX PLANCK | 165
23
ERNEST RUTHERFORD | 169
24
ALBERT EINSTEIN | 174
25
NIELS BOHR | 183
26
WERNER HEISENBERG | 188
SONSÖZ | 197
KAYNAKLAR | 199
DİZİN | 200

1
BİLİM NEDİR, NE DEĞİLDİR?

Bilim basit bir tanımla açıklanmaya elveren tekdüze bir etkinlik değildir; olgu-kuram bağlamında çok yönlü, karmaşık bir olaydır. Bilimin, ussal ve nesnel boyutları yanında, değer yargısı, yaratıcı imgelem, hatta düpedüz duygusallık içeren boyutları da vardır. Çoğu kez bilim bir bilgi birikimi ya da düzenli, güvenilir bilgi olarak tanımlanır. Bu yüzeysel bir anlayıştır. Bilime bir yanıyla düzenli, güvenilir bilgi olarak bakılabilir kuşkusuz. Ama ‘bilim’ dediğimiz etkinliğin asıl özelliğini, ürettiği bilgiden çok bilgi üretme yönteminde aramalıyız. Bilim özünde bir arayıştır; gerçeği bulmaya, olgusal dünyayı açıklamaya yönelik bilişsel bir arayış! Okuyucu elindeki kitapta yer alan bilimin öncülerinin hemen tümünün çalışmasına bu anlayışın yansıdığını görecektir.

Bilim teoloji ya da herhangi bir ideoloji türünden ‘yanılmaz’ dogmalar içeren bir öğreti değildir; tutarlılık ölçütüne bağlı bir sınama-yanılma, yanılgıyı ayıklama sürecidir. Olgusal yoklanmaya, ussal eleştiriye kapalı hiçbir ilke ya da varsayıma bilimde yer yoktur. Bilim bir inanç dizgesi olmadığı gibi, sanat gibi spontane bir yaratıcılık da değildir. Gelişmesi bir yanıyla devrimsel atılıma, kavramsal açılıma dayanan bilim birikimseldir; özellikle güvenilir gözlem ve …