Birazoku

Enver Paşa, yenileşme çağının getirdiği uluslaşma sürecinde kahramanlaşan bir öncüdür. “Hürriyet kahramanı” olarak tarihe geçmiştir.

Şevket Süreyya Aydemir, bu kahramanın trajik öyküsünü anlatırken Osmanlı’nın çöküşüne ve ölüm kalım mücadelesi içinde bir ulusun var olma savaşına da tanıklık etmektedir.

“Enver Paşa iki ekstrem arasında, yani ümitleri hayalleriyle büyük yenilgi arsında, ama daima cesur, daima dinamik, kendi talihiyle boğuşur.
Ve son, ne yazık ki imparatorluğun da sonu olur.”

Şevket Süreyya Aydemir

Makedonya’dan Orta Asya’ya
ENVER PAŞA
İkinci Cilt
1908-1914

İÇİNDEKİLER
Önsöz……………………………………………………………………………….9
BİRİNCİ KISIM
I. Kaderci ve Kaderini Yaratan Adam! ………………………………….13
İçimizdeki Savaş………………………………………………………………15
İki Yolun Ağzında! …………………………………………………………..17
Bir Küçük Beyazlık!………………………………………………………….25
Enver Bey Aktif Siyasetçi! …………………………………………………28
İki Kahraman Vardı?………………………………………………………..31
II. Sahipsiz Bir İhtilal! ………………………………………………………….37
Mithat Paşa’ya Dönüş………………………………………………………39
Padişah Bağlanıyor!………………………………………………………….41
Heyecan Sarhoşluğu Başka,
Şuurlu Heyecan Gene Başkadır!………………………………………..44
Sahipsiz İhtilal…………………………………………………………………49
Çözüm Bekleyen Sorular!…………………………………………………52
Otorite Buhranı……………………………………………………………….56
III. Avrupa’daki Siyasi Gelişmeler ve İkinci Meşrutiyet…………….61
Önde Gelen Faktör: Dış Etken! …………………………………………63
Çarklar Gene Dönüyorlar…………………………………………………67
Olupbittiler Sahneye Konuluyor!………………………………………73
IV. Parlamentoya Doğru!……………………………………………………….79
Parlamento Kuruluyor……………………………………………………..81
V. Reaksiyonlar!…………………………………………………………………..91
Ters Esen Rüzgârlar…………………………………………………………93
Çarıklı Kolağasının Hikâyesi …………………………………………….98
Sürü Çoban İstiyor!………………………………………………………..105
İran’da da İhtilal Yapalım! ………………………………………………109
Şeriat İsteriz!………………………………………………………………….112
Saray Telaşta! …………………………………………………………………125
Hoca Rasim Konuşuyor!…………………………………………………130
İki Şarklı Tip………………………………………………………………….132
Yangın Binayı Sarabilirdi?……………………………………………….138
Çukurova Kanlar İçinde! ………………………………………………..140
Ben Buradayım!……………………………………………………………..142
Sarayda Açlık…………………………………………………………………146
Abdülhamit’in Sonu ………………………………………………………147
Enver Bey Sahnede!………………………………………………………..152
Şeriat İsteyenler, Şeriatı Bilmiyorlardı?…………………………….159
İnönü Ne Diyor? ……………………………………………………………160
VI. Basamak Taşları!……………………………………………………………165
Çarklar Hızlı Dönmeye Başlar! ……………………………………….167
Gölge Bir Padişah…………………………………………………………..168
Büyük Yoksunluk: Aydın ve Devlet Adamı! ……………………..171
Adam Aranıyor! …………………………………………………………….172
Bu Niçin Böyledir?…………………………………………………………176
İsyan Rüzgârları …………………………………………………………….178
Enver Bey, Saraya Damat Oluyor…………………………………….181
VII. Kuzey Afrika’da Savaş!
(Enver Bey Kendi Hikâyesini Anlatıyor)…………………………..193
Kuzey Afrika’da Savaş ve İtalya ……………………………………….195
İtalyan Birliği…………………………………………………………………196
Enver Bey Kuzey Afrika’da ……………………………………………..199
Çetin Bir Deney……………………………………………………………..201
“Allah Bazen Çok Gaddar!”…………………………………………….205
Bir Çöl Şeyhi!…………………………………………………………………210
Eski Gazvelerde Olduğu Gibi?…………………………………………211
Bulutlar Kararıyor!…………………………………………………………214
Ülkü ve Gerçek? …………………………………………………………….216
VIII. Yenilgiye Doğru! …………………………………………………………….221
Hasta, Tedavi Edilmiş miydi? ………………………………………….223
Anarşi Meydan Alınca?…………………………………………………..224
Arnavutluk Faktörü ……………………………………………………….227
Halâskâr Zabitan Grubu…………………………………………………231
Ruh Hastası Bir Doktor: Rıza Nur!………………………………….234
Kâmil Paşa Ne Diyor? …………………………………………………….244
IX. Büyük Yenilgi!(Kanlı Kurdele Dönüyor!)………………………..251
Tarihi Oluşlar ………………………………………………………………..253
Yorgun Kabine……………………………………………………………….254
Kader Tayin Edici Şartlar………………………………………………..259
Kanlı Kordela! ……………………………………………………………….263
Genç Kurmaylar Başka Türlü Düşünüyorlardı?………………..266
Kanlı Kordela Dönüyor! …………………………………………………278
Çeteler Sahnede!…………………………………………………………….291
Bozgun Kesinleşiyor!………………………………………………………294
Şark Ordusu Kumandanı Konuşuyor!……………………………..298
Makedonya’da Bozgun!………………………………………………….299
Islahat Çabaları ……………………………………………………………..312
İKİNCİ KISIM
X. Enver Bey Sahnede!(Bir Hükümet Darbesi) ……………………319
Orduların Eriyişi ……………………………………………………………321
Ümitsizlik Zirve Noktasında!………………………………………….325
Çatalca Hattı Mahşeri…………………………………………………….327
Ölüm Tırpanı ………………………………………………………………..329
Enver Bey Orduda Yerini Alıyor! …………………………………….331
Yenilenlerin Çırpınışı…………………………………………………….335
Kır Atlı Süvari, Hükümeti Deviriyor! ………………………………339
Baskın ve Enver Bey’in Diktası!……………………………………….343
Yollar Gene Çıkmaz Görünüyordu?…………………………………349
Yeni İktidarı Bir Facia Bekliyor………………………………………..354
Su Uyur, Düşman Uyumaz!…………………………………………….357
Mahmut Şevket Paşa Öldürülüyor!………………………………….358
Yenilginin Kabulü ve Beklenmeyen Bir Fırsat………………….360
XI. Enver Bey, Enver Paşa Oluyor!…………………………………………363
Bütün Kapılar Açılıyor!…………………………………………………..365
Mısırlı Bir Sadrazam ………………………………………………………367
Ordunun Başına Geçmelisin!………………………………………….372
Enver Bey’in Sıhhati……………………………………………………….376
Enver Hesaplarını Yapıyor!……………………………………………..381
“Padişaha Damatlık” İşine Gelince ………………………………….388
İsmet Paşa Ne Diyor?……………………………………………………..391
XII. Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu ve Problemleri …………………..397
Çarpışan Çarklar……………………………………………………………399
Milliyetçilik Nedir? ………………………………………………………..405
Biz Kimiz?……………………………………………………………………..406
Türk Adı Nereden Gelir?………………………………………………..407
İlk Türkçüler …………………………………………………………………409
Rusya Türkleri Arasında Türkçülüğe Yöneliş …………………..410
İlk Hareket Bizde de Dil ve
Dili Sadeleştirme Üzerinde Başladı………………………………….416
Türkçülük Örgütleniyor…………………………………………………424
Türkocağı Kuruluyor!…………………………………………………….427
Ziya Gökalp, Milliyetçilik Akımının Önderi …………………….431
Turan Nedir? …………………………………………………………………436
Enver Paşa Türkçü müydü, Turancı mıydı?………………………440
XIII. Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Harbi Başlıyor! …………….445
Dünya Harbi’ne Çıkan Yol ……………………………………………..447
İstanbul Bocalıyor!…………………………………………………………453
Avrupa Ateşler İçinde! ……………………………………………………455
Tek Taraflı Bir İttifaka Doğru! …………………………………………459
Yıldırım İttifakı! …………………………………………………………….464
Türk-Alman İttifak Muahedesi ……………………………………….464
Cavit Bey Ne Diyor?……………………………………………………….466
Davetsiz Misafirler…………………………………………………………474
Karar Veren: Enver Paşa! ………………………………………………..476
Bir Çocuğumuz Oldu?……………………………………………………480
Enver Paşa ve Almanlar?…………………………………………………483
Artık Başka Bir Enver Vardı?…………………………………………..489
Avrupa Cephelerinde……………………………………………………..491
Müttefikimizin Sefiri Neler Söylüyor?……………………………..494
Bir Olupbitti………………………………………………………………….498
Osmanlı İmparatorluğu Harbin İçinde ……………………………500
Cihad-ı Mukaddes (Kutsal Savaş)……………………………………506

…