Birazoku

Michel Foucault, yaptığı çalışmalar ve sorduğu kışkırtıcı sorularla 20. yüzyılın ikinci yarısının en etkili, ilham verici ve devrimci düşünürlerinden biri olarak çağdaş düşünceye damgasını vurdu.

Batı düşüncesinin akıl, hakikat, bilgi, kendilik, ötekilik, normallik, anormallik gibi temel kavramlarını sorgulayan derinlemesine çözümlemeleriyle hem felsefenin hem de sosyal bilimlerin çehresini değiştirdi. Tarihsel ve toplumsal bağlamlarda iktidar ilişkilerini inceleyerek, iktidarın yalnızca kurumlarda değil, aynı zamanda gündelik hayatta ve kişisel ilişkilerde de nasıl işlediğini, nasıl kuşatıcı bir ağ oluşturduğunu ortaya koydu. Toplumsal yapılar ve bireysel kimlikler üzerinde iktidar ilişkilerinin etkisini açığa çıkararak hem felsefi hem de toplumsal dönüşümün yolunu açtı.

Bu kitap, Foucault’nun ömrünün son yıllarında, 1977 ile 1984 yılları arasında yaptığı söyleşilerden, gerçekleştirdiği mülakatlardan ve yazılarından oluşuyor. Kariyeri boyunca düşüncesinin geçirdiği evrimin bir muhasebesini sunuyor. İran Devrimi’ne yaklaşımından sosyalizm ve sosyal güvenlik fikrine; yetişkin ve çocuk cinselliği ile eşcinsellik konusundaki düşüncelerinden suç ve suçlu kavramlarına yönelik eleştirilerine; edebiyat, müzik ve sanattan kendi iç dünyası hakkında konuştuğu sohbetlere kadar uzanan bir çizgide, bazıları onun düşüncesini anlamak için kilit öneme sahip olan, bazıları ise en çok tartışma yaratmış fikirlerini barındıran bu söyleşiler ve yazılar, Foucault’nun siyasi, felsefi ve kültürel meselelere bakışının genel hatlarını ortaya koyuyor.

İçindekiler
Önsöz 11
Giriş
Foucault ve Deneyim Politikası 13
ı. Kısım
Otoportreler
1
Minimalist Kendilik 35
2
Eleştirel Teori/Düşünce Tarihi 52
3
Bir Varoluş Estetiği 86
ıı. Kısım
Politik Olanın Teorileri: Tarih, İktidar ve Hukuk
4
Politika ve Akıl 95
5
Doğruyu Söyleme Sanatı 129
6
İktidar Üzerine 141
7
İktidar ve Cinsellik 157
8
Tehlikeli Birey 174
9
Eleştiriyi Uygulamak 205
ııı. Kısım
Çağdaş Yaşamın Politikası
10
Sosyal Güvenlik 213
11
Kapatma, Psikiyatri, Hapishane 233
12
İran: Ruhsuz Bir Dünyanın Ruhu 268
ıv. Kısım
Cinsellik Etiği
13
İffet Mücadelesi 285
14
Ahlakın Dönüşü 296
15
Hakikat Kaygısı 309
v. Kısım
Cinsellik Politikası
16
Cinsel Ahlak ve Hukuk 325
17
Cinsel Tercih, Cinsel Edim: Foucault ve Eşcinsellik 342
vı. Kısım
Kültürün İktidarı Üzerine Notlar
18
Edebiyatın İşlevleri 363
19
Çağdaş Müzik ve Halk 370
20
Maskeli Filozof 380
Dizin 388

Önsöz

Foucault, ölümünün ardından, ilgilendiği konuların genişliğini ve çeşitliliğini yansıtan etkileyici bir söyleşiler seçkisi bırakmıştır ve bu seçki, çalışmalarından oluşan bütünü anlamak için bize eşsiz bir fırsat sunmaktadır. Söyleşinin karşılıklı konuşmaya dayalı biçimi Foucault’nun kendi felsefi, politik ve kültürel bakış açılarındaki canalıcı kaymalar üzerinde eleştirel bir düşünümde bulunmasını olanaklı kılmıştır. Jean Paul Sartre’dan bu yana başka hiçbir Avrupalı düşünür kültürel bir biçim olarak söyleşiye kendini bu kadar adamamıştır. Foucault bunu teorik çalışmalarını erişilebilir ve kişisel bir şekilde açıklamak ve desteklemek için ustaca kullanmış ve böylece ona külliyatı içinde merkezî bir yer sunmuştur. Bu kitapta Foucault’nun çoğu İngilizcede olmayan söyleşilerinin zengin bir seçkisini derledim. Bu söyleşiler onun eleştirel üretiminin son yıllarıyla ilgili kaygıları açıklıyor. Ben Foucault’nun toplumsal ve politik görüşlerini ve cinsellik teorisinin evrimini açık şekilde ifade eden metinleri seçtim. Aynı zamanda söyleşilerde taslakları sunulan teorik meselelerin bazılarını ‘deneme tarzında kaleme alan’ bir dizi diğer metni de derlemeye dâhil ettim: politika ve akıl, modernliğin doğası, krimonolijinin tarihi ve cinsellik etiği. Politika, Felsefe, Kültür Foucault tarafından Foucault’yu anlamaya yardımcı olacak güncel bir kılavuz sunuyor ve ‘etik olarak politika’ arayışında gösterişsiz bir entelektüelin otoportrelerinin izin sürüyor.

Bu taslağı kitaba dönüştürmeme yardım edenlere teşekkürlerimi sunmaktan memnuniyet duyuyorum. İlk olarak ve öncelikle tereddütsüz desteği, hoş mizacı ve hevesli eleştirel feraseti için Routledge’daki editörüm William P. Germano’ya teşekkür ederim. Üstün idari nitelikleri ve zekice önerileri bu projenin ürüne dönüştürülmesine yardımcı olmuş olan Cecelia Cancerllaro’ya özel bir minnet borçluyum. Aynı zamanda artık aramızda olmayan Michel de Certeau, Dr. D. Dilldock, Marguerite Dobrenn, Jean-Pierre ve Marie-Odile Faye, Pierre Nora, Gerald Prince ve Alan Sheridan’a çeşitli aşamalardaki yardımları için teşekkür etmek isterim. Ohio Eyalet Üniversitesinden Stephen Ferrell ve Lynn Ware taslağın nihai biçiminin son okumasına yardımcı oldular. Gallimard Yayınevi ve Paule Neuveglise, Foucault’nun Jacques Robert tarafından çekilmiş muhteşem fotoğraflarını kullanmama izin verecek kadar cömerttiler.

Lawrance D. Krizman
New York ve Columbus
Haziran 1988

…