Birazoku

Belki, sonunda, önemli olan, boyuna “uzak” olandan daha da uzaklaşmağa; “yakın” olana daha da yakınlaşmağa çalışmak yerine, tersini de -evet, yalnızca “denemiş” olmak için de olsa-, bütün eksikliği ve fazlalığıyla, bütün hafifliği ve ağırlığıyla, denemek…Burada, bu, deneniyor…-Oruç Aruoba-

***

“Ateş Yakana Kılavuz”, s. 16-23

1.

En son, en kalın odunu yakarsın.

2.

Deniz’in taşıdıklarını da kesip kesip yakmıştın,

o birzamanların şimdi uzakta kalmış ocağında —

ne kalır ki, geriye?…

3.

Ateşinin dumanını da biriktirirsin——

4.

Herşeyden önce unutmaman gereken,

ateşinin hiçbirzaman tek bir düzeyde yanmadığıdır :

ateşin, ya harlanma içinde ya da sönme içindedir —

ya yükseliş, ya iniş…

5.

Ateş, yanmakta olan odunlarla değil,

yeni yanmağa başlayan odunlarla yanar.

Hep yakacak yeni odunlar bulan ateş, yükseliş içindedir;

yalnızca eski —yanan— odunları olan ateş,

inişe geçer.

6.

Yanan odunlar tüten odunların dumanını da yakarlar.

7.

Yanamayan odun, tüter.

Ateşin, bazen, yalnızca tüter : yanamamaktadır…

Dikkat etmen gereken, ateşe yanyana ve üstüste koyduğun odunların

biribirlerine olabildiği kadar yakın olmaları; ama hiçbirzaman

bitişik ve binişik olmamalarıdır : ateşi yakan, ısı olduğu kadar,

havadır — belki daha da çok…

8.

Ateşin tütüyorsa, bil ki birşeyleri yanlış yapıyorsun.

9.

Tek bir odunu yakamazsın : odunlar ancak başka odunlar

yanıyorsa, yanar — her bir odunun yanması, öteki her bir

odunun yanmasına bağlıdır : hepsi için ayrı ayrı; ve,

hepsi birlikte, karşılıklı…

10.

Alttaki odunun yanması, üstünde yanmaya başlamış bir odunun

bulunmasına — ve üstteki odunun yanması, altında yanmakta olan

bir odunun bulunmasına, bağlıdır.

Odunlar yalnız yanmazlar.

11.

Ateşini yakmağa başlarken, çıra parçalarını çok dikkatli

kullanmalısın : fazla koyarsan, ya gereksizce büyük alevler

elde edersin, ya da yanamayan çıra parçalarındaki reçinenin

tütmesine yol açarsın; az koyarsan, hem kalın odunları

tutuşturacak kadar alevin olmaz, hem de, yanamayan odunlar

tütmeğe başlarlar — tam ölçüsünü, tam yerini, tam zamanını

bulmalısın, ateşini yakmağa başlarken.

12.

Ateş, bir kez yanmağa başlayınca, senin denetiminden

çıkar gibi olur — ama, unutmamalısın ki, kendi haline

bırakılan ateş, gerçi, koşullar uygunsa, harlar; ama,

kısa zamanda, yakabileceklerini yakarak, tükenme sürecine

girer: Ateşin ilk niteliği yayılmaksa, son niteliği de, tükenmektir.

Bu yüzden, ateşini ‘beslemen’ gerekir : tam zamanında, tam yerine,

yeni yanacak odunlar koyman; belirli bir yanı tükenmeğe

yüztutmuş odunları biribirlerine göre çevirmen; yanamayarak

tütmeğe başlamış odunları yanabilecekleri bir konuma getirmen

— bir sürü düzenleme, ayarlama…

Ateşini kendi haline bırakamazsın — bırakırsan, tükenip söner…

Ateşinden sorumlusun.

(Exupéry)

….