Birazoku

Öteki Metinler Bilge Karasu’nun, otuz yayılmış bigr dönemde ürettiği ve çoğunu yaşarken yayımlamamış olduğu düşünsel/kuramsal ağırlıklı denemelerini, metinlerini, bunlarla birlikte okunabilecek notları ve okunmasında sakınca bulmadığını belirttiği günlüklerinden seçmeleri kapsıyor.

Füsun Akatlı’nın yayıma hazırladığı bu metinlerde ağırlık kazanan “öteki” kavramına neden önem verdiğini Karasu şöyle anlatıyor: “Yirminci yüzyıl, ondokuzuncu yüzyılın kalıtını yüklenirken, geçmişin yanlışlarını bulup göstermiş, eleştirmiş, ‘tanımaya’yı, tanımanın yollarını yeniden düşünmeğe, irdelemeğe çalışmış pek çok insanın konuşup yazdığı bir yüzyıl olmasına olumuştur ama, ne yazık ki, bu son yıllarına varasıya ‘öteki’ne karşı davranışın en acımasız, en kanlı, en çılgınca örneklerini art arda sergilemekten başka bir şey yaşamamış görünüyor. ‘Gelişen teknoloji’, en yararlı göründüğü alanlarda bile, ötekini ezmenin, ona usa sığmaz acılar vermenin bir başka adı olabiliyor. Bu yazılarda, anlamağa çalışmaktan başka bir şey yapmıyorum. ‘Beriki’ de, ‘öteki’de benim, biziz, hepimiziz. ‘Biz’i anlamağa çalışıyorum. ‘Biz’i öteki’nden ayıran durumu anlamağa çalışıyorum. O kadar.”

İÇİNDEKİLER
Sunuş: Öteki Metinler’e Bakış, Füsun Akatlı
Özgürlük

I. “Öteki” Üzerine Çeşitlemeler
Acı Çeken Gövde
Azınlık – Azınlıklar:
Bir Çözümleme Denemesi
“Öteki” Metni Tanımak
Yazın Ne Ölçüde Tanıtıcı Olabilir
“Türkçeleştirme” ya da “Bugünün Diline Aktarma” Üzerine Kopuk Düşünceler
“Güç” Yazarlar Üzerine Yazılmayan Yazı

II. Günlük Gibi
Özel Günlük
’92 Günlüğünden
Yol
Son Günlükler (1994)
Ayna/Sıla (Notlar)
Bendeki Adalet Cimcoz

Füsun Akatlı, “Öteki Metinler’e Bakış”, s. 7-8

Bilge Karasu’nun yayıma hazır hale getiremeden ardında bıraktığı yazılı kalıtı üzerinde yaptığım çalışmaların ürünü iki kitap oldu. İlkinde: Lağımlaranası ya da Beyoğlu’nda, yazarın kurmaca/an-latı kapsamında düşünülebilecek yazılarını bir araya getirdim.

Öteki Metinler ise, düşünsel/kuramsal ağırlıklı denemeleri, metinleri, bunlarla birlikte okunabilecek notları ve Karasu’nun günlüklerinden seçmeleri kapsıyor. Bu ikinci kitapta, kendiliğinden, “öteki” kavramı ağırlık kazandı. Bilge Karasu’nun çoğunu yaşarken yayımlamamış olduğu, otuz yıla yayılan düşünce ürünleri, dilden yazıya, yazıdan yaşama uzanan bir perspektifte hep “öteki”yi, “yabancı”yı, “tanıma”, “tanınma” ve “tanıtma”yı sorgulamakta.

Öteki Metinler, Ne Kitapsız Ne Kedisiz ile bir arada okunduğunda; düşünsel etkinliğinin merkezine yazı’nın ve yazın’ın sorunlarını yerleştirmiş, yaşama bakışını o odaktan beslemiş bir yazarın satırlarının arasına sinmiş “felsefe”si, tamamıyla olmasa da, anlamlı sayılabilecek bir ölçüde kavranabilecektir.

Yazarın, başkalarının okumasında sakınca görmediği günlüklerinden, bu “felsefe”nin yaşamındaki izlerini sürmeye elverişli olabilecek “günler”i seçerek ve son yirmi ay içinde tuttuğu Ayna/Sıla notlarını da, onun “Yama Bohçası” olarak düşündüğü bu bitmemiş, bitmeyecek kitaba ekleyerek bir çeşit “bütünlük” oluşturmaya çalıştım.

Okurlarının Bilge Karasu’yu “tanıması” için kitaplarından biri –herhangi biri– de bir kapı aralar elbet; ama yazdıklarının, yazabildiklerinin tümünü okuyabilmek, o kapıyı ardına kadar açmasa da, kapıları çoğaltacak, ışıkları-gölgeleri çeşitlendirecektir. Bir “imge” kurmak, Karasu’ya göre, her zaman, her durumda ucu açık bir iştir. Ama o, ulaşılabilecek verileri, koşulları elverdiğince, tüketesiye kurcalardı imgelerini. Onun geride bıraktığı yazılarını, aynı şeyi yapmak isteyecek okurlarını düşünerek kitaplaştırdım. Özellikle onlar için. Bilge Karasu “okur” yetiştiren bir eğitimciydi aynı zamanda. Bu “iş”ine öyle dört elle sarılıyordu ki, eğitimcinin yazar Karasu’nun zamanından çalıyor olmasını bile içine sindiriyordu. Öteki Metinler biraz da onun bu “misyon”unu sürdürecek bir kitap oldu.

Bilge Karasu, vakitsiz ölümüne direnememiş olsa da, kendi söylemine son noktayı kendi koymalıydı. İşte ben bir anlamda bunu gerçekleştirmek istedim. Baktım: Üç nokta koymuş. Ben de o üç noktayı aldım, bu son iki kitaba taşıdım. Artık emanetçi aradan çekiliyor ve yazar, hep olmak istediği yerde: okurla karşı karşıya.

…